وجود رطوبت کافی به ایجاد هوای مطلوب در فضای خانه کمک میکند. از این رو مرطوب کردن هوای خانه به خصوص در مناطق سرد و خشک به یک نیاز اساسی تبدیل شده است. با ایجاد رطوبت نسبی در هوا میتوان مشکلاتی از قبیل ناراحتیهای تنفسی و پوستی، آنفولانزا، خشکی چشمها و… را کاهش داد. با روشهای مختلفی میتوان میزان رطوبت در فضای خانه را به حد مطلوب رساند. بسیاری از این روشها همچون استفاده از بخار آب و نگهداری از گیاهان آپارتمانی روشهایی طبیعی هستند و به ایجاد هوای دلچسب در خانه کمک میکنند.
علل نیاز به رطوبت در هوای خانه
افراد در هر محیطی که باشند، چه در فضاهای بسته و چه در فضاهای باز، به میزان متناسبی از رطوبت در هوا نیاز دارند. مرطوب کردن هوای خانه نه تنها برای سلامتی افراد مفید است؛ بلکه به سالمتر ماندن وسایلی مانند لوازم چوبی و سنگی کمک میکند. اگر هوای خانه بیش از حد خشک باشد، این وسایل دچار آسیب و ترکخوردگی میشوند.
در مورد مشکلات تنفسی و پوستی نیز همه ما میدانیم که یکی از علل بروز آن خشکی هواست. این اتفاق به خصوص در فصول سرد سال پیش میآید و ما بارها میبینیم که افراد با مشکلاتی نظیر گرفتگی بینی، سردرد، خشکی چشم و پوست و… دست و پنجه نرم میکنند. تأمین رطوبت کافی در فضای خانه بروز مشکلات این چنینی را کاهش داده و یک محیط سالم با هوای مطلوب و دلچسب را فراهم میکند.
فواید مرطوب کردن هوای خانه
مرطوب کردن هوای خانه اثرات مثبتی در سلامتی انسان دارد؛ به شرطی که به اندازه و متناسب باشد. وجود رطوبت بیش از اندازه در محیطهای داخلی خوب نیست و عوارض و مشکلات خاص خود را دارد. در اینجا به مهمترین فواید ایجاد رطوبت در فضای خانه اشاره میکنیم:
جلوگیری از خشکی پوست
در محیطی که به میزان کافی رطوبت وجود نداشته باشد، پوست در معرض خشک شدن قرار میگیرد. بسیاری از بیماریها و عارضههای پوستی مانند آکنه و ترک خوردن پوست در اثر خشکی هوا و عدم رطوبترسانی به پوست رخ میدهد. علاوه بر آن پوستی که خشک باشد نشانههای چروک زودتر در آن ظاهر میشود. همه این مشکلات را میتوان با استفاده از ایجاد رطوبت در محیط داخلی برطرف کرد.
تقویت پوست و رشد مو
مرطوب کردن هوای خانه علاوه بر ایجاد نرمی و لطافت در پوست و جلوگیری از خشک شدن آن، در تقویت پوست و مو نیز مؤثر است. رطوبترسانی یکی از مهمترین راههای مراقبت از پوست است. رطوبت هوا موجب تقویت کلاژن پوست و مو شده و به انعطافپذیری آن کمک میکند. پس برای اینکه همیشه پوست و مویی شاداب و با طراوت داشته باشید حتماً به سطح رطوبت در محیط داخلی خانه توجه کنید.
کمک به درمان و تسکین سرفه
سرفه کردن حس آزار دهندهای است و خشکی هوا آن را تشدید میکند. با اضافه کردن کمی رطوبت به هوای خانه بهبودی زودتر حاصل شده و شبها میتوانید خواب راحتتری داشته باشید.
آبنما خانگی کوچک کد AB452 با گیاه یشم و دو عدد شمع سنگی
آبنما سنگی خانگی دو گیاه کد AB652 همراه با گیاه آگاو و دو عدد شمع سنگی
بهبود آلرژی و حساسیت
هوای مرطوب در بهبود علائم آلرژی و آسم نیز مؤثر است. وجود رطوبتساز در خانه به بهبود کیفیت هوا و تنفس بهتر کمک میکند.
عدم شیوع بیماریهای ویروسی
معمولاً در هوای مرطوب انتشار ویروس و ابتلا به بیماریهایی مانند آنفولانزا و سرماخوردگی کاهش پیدا میکند. مطالعات انجام شده نشان میدهند که حفظ رطوبت داخلی در سطح 43 درصد به غیر فعال شدن ویروسها و جلوگیری از انتشار آنها کمک میکند.
درمان خروپف
اگر دلیل خروپف عواملی مانند گرفتگی بینی و تنشهای تنفسی باشد، وجود رطوبت هوا به بهبود آن کمک میکند. تنفس در هوای مرطوب مجاری تنفسی و راه عبور هوا را باز کرده و احتمال خروپف کردن را کاهش میدهد.
داشتن خواب بهتر
خوابیدن در محیطی با هوای خشک ممکن است با مشکلاتی مانند سرفه، گرفتگی بینی، سردرد و… همراه باشد. این در حالی است که حفظ رطوبت در سطح مناسب وضعیت بهتری در سلامت اندام فراهم کرده و به بهتر خوابیدن افراد کمک میکند.
کاهش الکتریسیته ساکن در هوای محیط
حتماً شما نیز چندین بار این تجربه را داشتهاید که با لمس سطوح مختلف با شوک الکتریکی برخورد کنید. این امر در اثر تجمع الکتریسیته ساکن یا برق استاتیک در فضا رخ میدهد و علل اولیه آن نیز خشکی هواست. در محیطی با رطوبت نسبی، الکتریسیته ساکن در فضا پراکنده میشود و دیگر نگرانی برای این مسأله باقی نمیماند.
صرفهجویی در مصرف انرژی
یکی دیگر از مزایای مرطوب کردن هوای خانه صرفهجویی در مصرف انرژی است. با وجود رطوبت، هوای منزل، متعادل و گرمتر میشود. این شرایط کمک میکند تا مجبور نباشید در طول شبانهروز بخاری و سیستم گرمایشی منزل را تا حداکثر روشن کنید.
شادابی و سلامت گیاهان
گیاهان در هوای مرطوب، شادابترند و بهتر و سریعتر رشد میکنند. پس با ایجاد رطوبت نسبی در هوا، محیطی ایدهآل برای گلها و گیاهان فراهم کنید.
سالمتر ماندن وسایل چوبی و سنگی
وسایل چوبی و وسایل سنگی در هوای خشک، شکننده شده و به مرور زمان ترکهای ریز در آن ایجاد میشود. با وجود رطوبت نسبی در هوا وسایل منزل شما نو و سالم میمانند.
سلامت حیوانات
اگر در منزل خود از حیوانات خانگی نگهداری میکنید، وجود رطوبت در هوا به سلامت آنان نیز کمک کرده و از ایجاد آلرژی و سایر علائم بیماریزا در آنان جلوگیری میکند.
میزان رطوبت مناسب در منزل چقدر است؟
تنظیم میزان رطوبت هوای منزل به عوامل مختلفی بستگی دارد. یکی از این عوامل منطقهای است که در آن زندگی میکنید. هر چه مکان زندگی شما به دریا نزدیکتر باشد، میزان رطوبت در هوای محیط بیشتر میشود. در مقابل، مناطقی که از دریا دورند و جزو مناطق سرد و خشک به حساب میآیند از رطوبت کمتری بهره میبرند. این شرایط آب و هوایی برای جسم و سلامت افراد ساکن در این مناطق خوب نیست و با مشکلات متعددی همراه همراه خواهد بود. به خصوص در فصول سرد سال، ناراحتیهای جسمی از جمله تنشهای تنفسی و خشکی پوست بیشتر بروز پیدا میکنند.
مرطوب کردن هوای خانه همان راه حل قطعی است که به کمک آن میتوان تا حد زیادی از وقوع چنین مشکلاتی پیشگیری کرد. اما این به این معنی نیست که میزان رطوبت تا هر اندازهای میتواند مفید باشد. مناسبترین سطح رطوبت در محیط خانه بین 40 تا 45 درصد است. میزان رطوبت بیش از این مقدار (رطوبت بالای 50 درصد) توصیه نمیشود. چرا که رطوبت بیش از اندازه نیز عوارض و مشکلات خود را خواهد داشت و سبب رشد قارچها و کپکها میشود. علاوه بر آن رطوبت زیاد برای سلامتی خوب نیست و برخی تنشهای تنفسی همچون گرفتن ریهها و تنگی نفس را موجب میشود.
روش های ایجاد رطوبت در خانه
برای مرطوب کردن هوای خانه هزار و یک راه و روش وجود دارد. در این میان باید از روشهایی استفاده کرد که مناسبترین سطح رطوبت را در محیط خانه به وجود بیاورد. در ادامه شما را با برخی از این روشها آشنا میکنیم:
انواع روشهای ایجاد رطوبت در محیط داخلی | |||
روش مصنوعی | روش طبیعی | ||
دستگاه بخور و رطوبتسازهای صنعتی | تبخیر طبیعی آب در محیط، استفاده از گیاهان آپارتمانی | ||
مزایا | معایب | مزایا | معایب |
ایجاد رطوبت نسبی در محیط، کمک به بهبود مشکلات پوستی و تنشهای تنفسی، دارای سیستم کنترل کننده رطوبت | دارای سر و صدا، مصرف انرژی، افزایش هزینههای مربوط به تعمیر و نگهداری | ایجاد رطوبت طبیعی در محیط، مؤثر در درمان مشکلات پوستی و تنفسی، کاهش هزینهها و مقرون به صرفه بودن | عدم کنترل میزان رطوبت در محیط |
استفاده از دستگاه بخور
دستگاه بخور یک تکنولوژی جدید برای ایجاد رطوبت در محیط داخلی است. با استفاده از این دستگاهها میتوان رطوبت مورد نیاز در محیط منزل را تأمین کرد. استفاده از دستگاه بخور برای درمان سرماخوردگی و بهبود عفونتهای سینوسی و تنفسی کمک کننده است. برخی از دستگاههای بخور و رطوبتساز از امکانات و تکنولوژیهای نوین برخوردارند و قابلیت تنظیم شدن دارند. زمانی که رطوبت مورد نیاز و مطلوب در محیط داخلی ایجاد شد، دستگاه بخور به صورت اتوماتیک خاموش میشود تا رطوبت هوا به بیش از این مقدار نرسد. این دستگاهها در دو نوع بخور گرم و بخور سرد ساخته میشوند:
دستگاه بخور گرم
دستگاههای بخور گرم بیشتر در فصل زمستان به کار میآیند. آبی که در مخزن این دستگاهها قرار دارد طی فرایندهایی به بخار گرم تبدیل شده و به مرطوب کردن هوای خانه کمک میکند. عملکرد تبخیر آب و ایجاد بخار و رطوبت در این دستگاهها به این صورت است:
- ورد آب از مخزن به بخش تبخیر: آبی که شما در بخش مخزن دستگاه ریختهاید، ابتدا به بخش تبخیر وارد میشود.
- مرحله تبخیر آب: آب به کمک المنت گرمایشی گرم شده و به بخار تبدیل میشود.
- خروج بخار از دستگاه بخور: جریان بخار از دستگاه خارج شده و وارد هوای محیط میشود.
یک مزیتی که در استفاده از این دستگاهها برای ایجاد رطوبت وجود دارد، مجهز بودن آن به سیستم کنترل هوشمند است. عملکرد سیستم هوشمند به این صورت است که با تشخیص استاندارد بودن سطح رطوبت در هوا دستگاه به صورت خودکار خاموش میشود.
دستگاه بخور سرد
تفاوت دستگاه بخور سرد با بخور گرم از نام آن مشخص است. بر خلاف دستگاههای بخور گرم، دستگاه بخور سرد بخار خنک به هوا منتشر کرده و به این شیوه به مرطوب کردن هوای خانه کمک میکند. استفاده از این دستگاه در فصول گرم سال و در مناطق گرمسیری مناسبتر است. بخار دلچسب و خنکی که از دستگاه بخور سرد به هوا توزیع میشود، برای سلامت پوست و درمان برخی ناراحتیهای تنفسی مفید است.
معایب استفاده از دستگاه بخور
با وجود اینکه دستگاه بخور برای ایجاد رطوبت در محیط داخلی مناسب است، اما بی ایراد و خالی از عیب نیست. برخی از معایب استفاده از دستگاههای بخور عبارتند از:
- ایجاد سر و صدا: دستگاه بخور مانند هر دستگاه دیگری کمی سر و صدا دارد. این سر و صدا ممکن است برای برخی افراد ناراحت کننده باشد و به همین دلیل تمایلی به استفاده از این دستگاهها نداشته باشند.
- نیاز به تمیز کردن مخزن: زمانی که آب تبخیر میشود، املاح و مواد معدنی موجود در آب در ته ظرف تهنشین شده و به مرور زمان لایهای از رسوب و مواد زائد بر دیواره مخزن ایجاد میشود. بنابراین هر چند وقت یکبار لازم است که مخزن را باز کرده و درون آن را با مایع ظرفشویی بشویید تا کاملاً تمیز شود. برای کاهش تهنشین شدن رسوب بر روی دیواره بهتر است به جای آب شهری از آب مقطر استفاده کنید.
- تعویض آب مخزن: این کار باید به صورت روزانه انجام شود. عوض کردن روزانه آب مخزن دستگاه بخور ممکن است کمی خسته کننده و وقت گیر به نظر برسد.
- مصرف انرژی: استفاده از دستگاه بخور با مصرف برق و انرژی همراه است. به همین دلیل توصیه میشود برای ایجاد هوای مرطوب در محیط داخلی از روشهای جایگزین که نیازی به مصرف انرژی ندارند استفاده کنید.
- مقرون به صرف نبودن: فیلترهایی که در دستگاه بخور به کار میروند باید هر چند ماه تعویض شده و فیلترهای جدید جایگزین شوند. به همین دلیل استفاده از این دستگاهها ممکن است هزینههای شما را بالا ببرد.
آبنما خانگی کوچک کد AB452 با گیاه یشم و دو عدد شمع سنگی
آبنما سنگی خانگی دو گیاه کد AB652 همراه با گیاه آگاو و دو عدد شمع سنگی
مرطوب کردن هوای خانه بدون بخور
مرطوب کردن هوای خانه روشهای مختلفی دارد و تنها به استفاده از دستگاههای بخور محدود نمیشود. شما به کمک روشهای خانگی و با استفاده از ابزارهای ساده نیز میتوانید رطوبت مورد نیاز را در محیط داخلی خانه ایجاد کنید. در ادامه شما را با برخی از این روشها آشنا میکنیم:
قرار دادن ظرف آب جوش بر روی اجاق
یکی از سادهترین و معمولترین روشها برای مرطوب کردن هوای خانه قرار دادن ظرف آب جوش بر روی اجاق گاز است. آبی که در اثر گرما و حرارت از ظرف تبخیر میشود وارد هوا شده و به ایجاد رطوبت در محیط خانه کمک میکند.
نگهداری از گلها و گیاهان آپارتمانی
یکی از بهترین گزینهها برای تأمین هوای مرطوب در خانه و محیطهای داخلی نگهداری از گلها و گیاهان آپارتمانی است. زمانی که شما گلها را آبیاری میکنید، مقداری از آب خاک مرطوب در هوا تبخیر میشود. دلیل اصلی ایجاد رطوبت توسط گیاهان در محیط داخلی، تعریق برگها و ساقههاست. این مشخصه در همه گیاهان به خصوص در گیاهان سبز رنگ و دارای برگهای گوشتی که ذخیره آب فراوانی دارند دیده میشود. تعریق باعث میشود که میزان مشخصی از آب و رطوبت از سطح برگها و ساقهها تبخیر شده و وارد هوا شود.
استفاده از گرین وال یا دیوار سبز
این روزها استفاده از گرین وال یا دیوار سبز در محیطهای داخلی بسیار باب شده است. گرین والها تجهیزات نوینی هستند که برای استفاده از ویژگیهای گیاهان زنده در محیط داخلی به کار میآیند. گرین وال انواع مختلفی دارد و در دو نوع فعال و غیر فعال ساخته میشود. گرین وال فعال تکنولوژی پیشرفتهتری دارد و به عنوان تصفیه کننده هوا و تنظیم کننده حرارتی در ساختمان عمل میکند. دیوار سبز غیر فعال یا مدولار به شکل پنلهای مربعی ساخته شده که آن هم مجهز به سیستم کنترل کننده آبیاری است.
گذاشتن ظرف آب گرم بر روی شوفاژ
برای مرطوب کردن هوای خانه استفاده از این روش نیز مؤثر است. با این کار شما میتوانید به طور طبیعی و بدون صرف هیچگونه انرژی به تأمین رطوبت مورد نیاز در محیط داخلی کمک کنید.
پخت و پز و آشپزی کردن
شاید از آن دسته افرادی هستید که چندان تمایلی به آشپزی و آماده کردن غذای گرم در منزل ندارند! تهیه کردن غذا در منزل علاوه بر تضمین سلامتی، برای ورود رطوبت در محیط خانه بسیار مؤثر است. بخاری که از جوشیدن آب و پختن غذا به هوا وارد میشود به ایجاد رطوبت مورد نیاز در داخل خانه کمک میکند.
ایجاد رطوبت به وسیله اسپری کردن آب در خانه
یکی از روشهای ساده و موقت برای ایجاد هوای مرطوب، اسپری کردن آب در داخل خانه است. نحوه انجام این کار میتواند بدون خیس کردن و آب پاشیدن بر روی وسایل صورت بگیرد. اسپری کردن آب بر روی گلها و گیاهانی که در گوشهای از منزل چیدیهاید روش مؤثرتری برای ایجاد رطوبت است.
استفاده از مه پاش
استفاده از این سیستم معمولاً در محیط داخلی امکانپذیر نیست؛ اما برای محیطهای خارجی مانند بالکن و حیاط بسیار مناسب است. وجود سیستم مه پاش در تراس یا حیاط خانه موجب خنکی و ایجاد رطوبت در هوا میشود. برای بهرهمندی از خنکی و لطافت این هوا در محیط داخلی میتوانید درب و پنجرهها را باز بگذارید.
باز گذاشتن درب حمام پس از استحمام
دوش گرفتن با آب گرم، بخار زیادی تولید میکند. شما میتوانید پس از استحمام درب حمام را باز بگذارید تا بخار آب وارد هوای خانه شود.
قرار دادن ظرف پر از آب کنار پنجره
استفاده از این روش برای ایجاد هوای مرطوب در محیط خانه بیتأثیر نیست. یک ظرف شیشهای پر از آب بردارید و کنار پنجره آفتابگیر بگذارید. نور خورشید، آب داخل ظرف را تبخیر کرده و موجب میشود میزانی از رطوبت در داخل خانه فراهم شود.
خشک کردن لباسها در داخل خانه
افراد معمولاً در فصل زمستان، رختآویزها را به داخل خانه انتقال میدهند. زمانی که لباسهای خیس بر روی رختآویزها پهن میشوند روند تبخیر انجام شده و رطوبت وارد هوا میشود.
استفاده از آکواریوم
استفاده از آکواریوم در محیط خانه یک روش مؤثر و در عین حال جذاب برای تأمین رطوبت است. با توجه به اینکه رطوبت از مخزن آکواریوم خارج میشود، به مرطوب کردن هوای خانه کمک میکند.
استفاده از آبنما
آبنما یکی از زیباترین و محبوبترین المانها در دکوراسیون و معماری ایرانی است. در زمانهای گذشته از آبنما بیشتر در حیاط خانه و باغ استفاده میشد. هر چند استفاده از آن در محیطهایی مانند مراکز تجاری، لابی هتلها و… نیز معمول بوده است. اما امروزه طراحی و ساخت آبنماها به صورتی است که در استفاده از آن محدودیتی وجود ندارد و شما در هر فضایی میتوانید از وجود آبنما و مزایای آن استفاده کنید. آبنماهای خانگی سنگدانه علاوه بر اینکه منظره دلپذیری ایجاد میکنند، در مرطوب کردن هوای خانه نیز نقش مؤثری دارند. نا گفته نماند با اضافه کردن آیتم مه ساز آبنما خانگی میتوانید رطوبت مورد نیاز در محیط خانه را تا سطح مناسب تنظیم کنید.
چگونه با خشکی هوا مقابله کنیم؟
با عدم تنظیم رطوبت در محیط داخلی قطعاً با خشکی هوا و عوارض و مشکلات ناشی از آن مواجه خواهیم شد. علاوه بر فصل سرما و زمستان، نیاز به مرطوب کردن هوای خانه در فصول گرم سال نیز احساس میشود. چرا که زمانی که هوا گرم است، وجود وسایل سرمایشی مانند کولر گازی هوای داخل خانه را خشک میکند. برای مقابله با چنین شرایطی باید از روشهای مناسبی برای ایجاد رطوبت در محیط استفاده کنید. ما در مطالب بالا به تعدادی از روشهای رایج و معمول اشاره کردیم.
آبنما خانگی کوچک کد AB452 با گیاه یشم و دو عدد شمع سنگی
آبنما سنگی خانگی دو گیاه کد AB652 همراه با گیاه آگاو و دو عدد شمع سنگی
اندازه گیری مقدار رطوبت در خانه
میزان رطوبت مناسب در محیطهای داخلی به عوامل مختلفی بستگی دارد و از 40 تا 60 درصد میتواند متغیر باشد. برای اندازهگیری هوای مرطوب در محیط داخلی از روشهای زیر استفاده کنید:
استفاده از دستگاه رطوبت سنج
این دستگاهها قادرند سطح رطوبت در نقاط مختلف را اندازهگیری کنند. این دستگاهها بیشتر در مکانهایی با حساسیت بالا مانند کارخانهها و آزمایشگاهها برای اندازهگیری دقیق میزان رطوبت در محیط کاربرد دارند.
استفاده از آب و لیوان شیشهای
اگر در خانه دستگاه رطوبت سنج ندارید برای اندازهگیری هوای مرطوب از این روش ساده استفاده کنید. برای این کار یک لیوان شیشهای را از آب سرد (بین 3 تا 5 درجه سانتیگراد) پر کنید و در محیطی دور از وسایل گرمایشی قرار دهید. اگر میعانات و قطرات ایجاد شده بر روی دیواره پس از 10 دقیقه خشک شوند، رطوبت محیط کم است. در صورتی که میعانات و قطرات ریز آب بر روی دیواره جمع نشود و بر روی دیواره ظرف نغلتد رطوبت هوا نسبی و در حد نرمال است.
جمع بندی
هوای خشک در سلامتی افراد تأثیرات منفی به جا میگذارد. خشکی و شکنندگی پوستی، تنشهای تنفسی و بروز برخی آلرژیها از جمله مشکلاتی هستند که در اثر خشکی هوا خود را نشان میدهند. برای کنترل چنین وضعیتی باید اقداماتی انجام دهیم تا رطوبت مورد نیاز در محیط خانه فراهم شود. با استفاده از روشهای طبیعی میتوان رطوبت مناسب و دلچسبی در محیط ایجاد کرده و در عین حال انرژی و هزینههای کمتری نیز صرف کرد. با استفاده از آبنمای خانگی تا اندازهای میتوان رطوبت لازم را در محیط داخلی تأمین کرد. در عین حال آبنمای خانگی رومیزی نمای دلپذیری دارد و صدای آب را مانند موسیقی دلنوازی در محیط خانه پخش میکند.